Moć tišine – Kineska savremena umetnost na putu svile, video still; produkcija: Dunavski dijalozi, 2019.
Tekst kustosa Ksiao Huanga (Xiao Huang)
Koncept Moći tišine potiče iz Tao Te Đinga (Knjige puta i vrline). „Odličan zvuk je onaj koji deluje kao da je bez zvuka, sjajna slika je ona koja deluje kao da je bez forme“, rekao je Lao Ce, filozof iz Doba proleća i jeseni, osnivač taoizma. U pitanju je estetski koncept u drevnoj kineskoj književnoj teoriji. Po rečima Lao Cea „odličan zvuk i sjajna slika ukazuju na poreklo sveta – TAO”. „Bezvučnost” ne označava tišinu, ali implicira da ljudi nisu mogli da čuju glas, dok odsustvo forme ne znači bezobličnost već znači da ljudi nisu mogli da je vide. Prema istočnjačkoj estetici Lao Cea, prava vrednost umetničkog dela ne leži u jezičkom sloju, niti u sloju slike, već u sloju implikacije koji je izvan jezika i slike umetnosti. Pravo značenje umetnosti ne može se meriti direktnim vizuelnim i zvučnim smislom. Potrebno je da se estetski subjekt oseti raspoloženjem. Takva estetska potraga je visoko stanje umetničkog izraza, baš kao i „tišina koja je moćnija od reči”. Dakle, čar umetnosti nije neposredan izraz, već ona drugim kontrastnim sredstvima označava izraz svog konteksta; na primer, pozornica kineske opere nije pravi scenski aranžman. Poput „smatrati da je prazno obojeno mastilom” u kineskom slikarstvu i kaligrafiji; „planine su puste, ali glas se čuje” u kineskoj operi; kao i „prava scenografija je jasna i prazna“, u neiskrenom i misaono-izazivačkom umetničkom kontekstu, odraz nečeg bliskog poreklu uma.
Današnji uspon Kine nije interni manifest, već globalni skup spoljnih pretpostavki. Tokom finansijske krize 2009. godine, kineske mere spasavanja postale su važna sila za stabilizaciju svetske ekonomije i podsticanje reforme međunarodnog finansijskog sistema protiv protekcionizma, koja je stekla poštovanje sveta. I kako, uspon Kine kao ekonomsko pitanje, kao statistička činjenica i kao stvarnost konzumerizma, počinje prelaziti od spoljašnosti ka unutrašnjosti u kineski proces samoargumentacije, Kina postepeno počinje da ponovo stiče svoj međunarodni status velike sile. Istovremeno, u razvojnom obrascu kulture i umetnosti, ona dodatno jača integraciju sa svetom kroz spajanje i otvorenost i ostvaruje vrednost istofrekventne komunikacije i interakcije. Kineska savremena umetnost nije se razvila u kulturni nihilizam izvan vrednosti glavnih tokova; mogli smo videti kako te forme stvaranja i produkcije dele kulturne i društvene uloge sa glavnim grupama, iz umetničkog konteksta unutrašnjeg pokretača, a pitanje svesti proizvelo je transformacije, tvoreći vrednost teksta i istorijski značaj izvan kategorije apsolutne moći. Razvoj kineske savremene umetnosti u poslednje četiri decenije je zaista tihi rast u zajedničkom prostoru koji obezbeđuje moć.
Modernizacija Kine u 20. veku oblikovala je jedinstvenu istorijsku i kulturnu logiku. U našoj uobičajenoj mentalnoj strukturi svest o krizi i inovacijama preoblikovala je unutrašnju napetost društvene kulture formirajući vitalnost i same kineske kulture. Kada se vratimo na ovaj deo istorije, otkrićemo da kulturna modernizacija nije jedna duboka struktura, već je istorijska logika samorehabilitacije, samotransformacije i samoevolucije iz perspektive multikulture formirane društvenom civilizacijom, koja čini novi ekonomski uspon po ugledu na kinesko iskustvo.